Ponowne wykorzystanie i odnawianie produktów stanowi znaczący potencjał biznesowy w najbliższej i średnioterminowej przyszłości. Podejścia te są powszechnie znane, ale ich nowatorskie ukierunkowanie przyniesie korzyści zarówno planecie, jak i zaoferuje nowe możliwości ekonomiczne. Obecne działania w zakresie obiegu zamkniętego w branży budowlanej koncentrują się głównie na konserwacji, naprawach i sprzedaży części zamiennych. Praktyki te są często postrzegane jako niezbędne utrudnienia lub zobowiązania prawne, a nie strategiczne decyzje biznesowe. Mirko Sauvan, menedżer ds. zrównoważonego rozwoju w Swegon, wyjaśnia, w jaki sposób można to zmienić.
System gospodarczy był mniej więcej do dziś zoptymalizowany pod kątem liniowego podejścia do produkcji, wykorzystania i zużywania produktów. Obecnie przechodzi w kierunku modelu o bardziej zamkniętym obiegu, ponieważ względy środowiskowe zaczynają w większym stopniu wpływać na wyniki finansowe przedsiębiorstw. Ponowne wykorzystanie i odnowienie istniejących produktów jest obiecującym podejściem dla wielu firm, szczególnie w przypadku produktów wysokiej jakości i złożonych, ale istniejące praktyki mają często charakter pilotażowy i dlatego zwykle nie nadają się jeszcze do wdrożenia na dużą skalę. Przyczyną tego może być niepewność legislacyjna, przeszkody praktyczne, ograniczony popyt ze strony klientów, a także złożoność techniczna i ekonomiczna.
Unia Europejska i obieg zamknięty
Unia Europejska wspiera modele biznesowe o obiegu zamkniętym, poprzez inicjatywy takie jak Europejski Zielony Ład i Plan działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym. Unia dąży także do zrównoważonego wzrostu, zerowej emisji gazów cieplarnianych i zapobiegania powstawaniu odpadów. Zmiana dokonana w rozporządzeniu w sprawie wyrobów budowlanych (CPR) ma na celu uwzględnienie produktów odnowionych i ponownie wykorzystanych, co ma na celu dostosowanie materiałów i produktów budowlanych do zasad gospodarki o obiegu zamkniętym. Nacisk kładzie się na wiarygodne dane dotyczące ekologiczności, trwałości, łatwości naprawy i możliwości recyklingu na końcu cyklu życia materiałów i produktów.
Ponadto dyrektywa w sprawie prawa do naprawy (Right to Repair Directive) ma na celu ograniczenie ilości odpadów elektronicznych, poprzez zobowiązanie producentów do zapewniania konsumentom i warsztatom naprawczym określonych części produktów przez racjonalny okres czasu po zakupie. Te inicjatywy legislacyjne wynikają z ostatnich zmian na rynku, związanych ze zwiększoną konkurencją produktów o obiegu zamkniętym, wzrostem dostępności tzw. produktów „drugiego życia” i trwalszych. Jednocześnie rozwój produktu musi uwzględniać „projektowanie pod kątem demontażu” i inne strategie badawczo-rozwojowe o obiegu zamkniętym, aby zapewnić długoterminowe wykorzystanie produktu.
Zainteresowanie i popyt szybko rośnie
Rośnie liczba świadomych ekologicznie konsumentów, którzy aktywnie poszukują rozwiązań minimalizujących ich wpływ na środowisko. Są oni skłonni zwiększyć konsumpcję odsprzedawanych produktów i usług wynajmu zamiast kupować nowe. Włączając koncepcje ponownego wykorzystania i/lub renowacji do ofert rynkowych i operacji, klienci mogą łatwiej ocenić i zminimalizować swój wpływ na środowisko. Nieuniknione jest, aby przynajmniej poruszyć kwestię tego, w jaki sposób ten nowy popyt ze strony klientów może wpłynąć na firmy. Oprócz prawdopodobnych poważnych zmian w tradycyjnym sposobie prowadzenia działalności gospodarczej, potencjalnie można przyciągnąć nowych klientów, a marka może zyskać na wartości w oczach różnych interesariuszy.
Firmy i klienci stoją jednak przed wyzwaniami związanymi z wzajemnym odnalezieniem się w procesie przechodzenia na oferty i konsumpcję w obiegu zamkniętym. Ograniczona wiedza i brak wzajemnego zrozumienia między korporacjami i klientami, jak również trudności firm związane z porzuceniem liniowego sposobu prowadzenia działalności, tworzą dylematy, które wymagają informacji i komunikacji.
RE:3 – koncepcja obiegu zamkniętego
Mając powyższe na uwadze, nasza tradycyjna oferta rozwiązań w zakresie klimatu wewnętrznego została uzupełniona o koncepcję RE:3. Składa się ona z trzech kluczowych zasad obiegu zamkniętego, których celem jest ograniczenie emisji dwutlenku węgla, związanej z wentylacją i klimatyzacją (HVAC) w budynkach. Trzy zasady to RE:duce, RE:use i RE:vitalise, przy czym RE:duce koncentruje się na zmniejszaniu śladu węglowego za pomocą materiałów alternatywnych. Nawet adaptacje projektu mające na celu zminimalizowanie zapotrzebowania na materiały o dużej zawartości węgla podlegają RE:duce. RE:use obejmuje model biznesowy przyjmowania zwrotu i odsprzedaży zmodernizowanych produktów, natomiast RE:vitalise gromadzi aktualizacje na miejscu w celu przedłużenia żywotności produktu.
RE:duce nie powinno być w żaden sposób opisywane jako łatwa droga do zmniejszenia poziomu emisji dwutlenku węgla w budynkach. Jednak podaż materiałów niskoemisyjnych rośnie i można wykorzystać praktyczne metody do oceny wpływu różnych alternatyw na funkcjonalność, ślad węglowy, etc. RE:vitalise ma prawdopodobnie duży potencjał redukcji emisji dwutlenku węgla w ramach koncepcji RE:3, ponieważ w naszym przypadku HVAC pozwala naszym produktom związanym z klimatem wewnętrznym pozostać na ich obecnym miejscu, oraz być aktualizowanym i modernizowanym w celu zapewnienia ciągłej żywotności. Ponieważ dodatkowy okres eksploatacji może wynosić od 10 do więcej lat, należy ją uznać za wysoce obiecującą metodę obiegu zamkniętego.
Z drugiej strony RE:use jest bardziej złożoną częścią koncepcji. Opracowanie modeli biznesowych związanych z tworzeniem odwrotnego przepływu produktów i zapewnieniem sprzedaży zmodernizowanych jednostek na dużą skalę, które spełniają wymogi długoterminowego istnienia firmy, stanowi duże wyzwanie. Dołączenie do Programu Rozwoju Circularity, prowadzonego przez zespół Combient Pure nie było jedną z trudnych decyzji. Starannie zaprojektowane programy rozwojowe i wzajemne uczenie się przyniosły wspaniałe wnioski i pomysły na stworzenie naszej metody RE:use.
Podsumowując, koncepcja RE:3 jest odpowiedzią na wyraźne sygnały rynkowe i przygotowuje nas na transformację w zakresie obiegu zamkniętego oraz na nadchodzące regulacje prawne. Dzięki niej możemy wspierać naszych klientów w dążeniu do stawienia czoła wyzwaniom środowiskowym, związanym z emisją gazów cieplarnianych oraz węglem wbudowanym. Pozwala im to ulepszać swoje oferty handlowe oraz marki w oparciu o wartości zrównoważonego rozwoju.